پروژه مدیریت طرح توسعه فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی

طرح‌ توسعه‌ فازهاي‌ ۹ و ۱۰ به‌ منظور توليد روزانه‌ ۵۶ ميليون‌ متر مكعب‌ گاز از مخازن توسط شرکت نفت و گاز پارس در قالب یک قرارداد مشاور مدیریت به شرکت هیربدان ابلاغ گردید. این پروژه در تاریخ ۱۳۸۶ تکمیل و راه اندازی گردید.

محدوده کاری پروژه

• تأسیسات دریایی شامل
• دو سكوي‌ دريايي‌ توليد گاز
• دو خط‌ لوله‌ ۳۲ اينچ‌ دريايي‌ گاز
• دو رشته‌ خط‌ لوله ۴٫۵ اينچي‌ گلايكول‌
• تأسیسات ساحلی شامل
• واحدهاي‌ دريافت‌ و جداسازي‌ گاز و ميعانات‌ گازي‌
• تثبيت‌ ميعانات‌ گازي‌
• شيرين‌سازي‌
• نم‌زدايي‌ گاز
• تبريد گاز و جداسازي‌ گاز طبيعي‌، اتان‌، پروپان‌ و بوتان‌
• مركاپتان‌زدايي‌
• تراكم‌ گاز جهت‌ انتقال‌
• واحد بازيافت‌ و دانه‌بندي‌ گوگرد
• واحد احياي‌ منواتيلن‌ گلايكول‌

• تأسیسات جانبی شامل
• سه ژنراتور دیزلی (اضطراری)
• ۶ دیگ بخار
• یک مخزن سیستم آب آتش نشانی
• ۴ مخزن ذخیره میعانات گازی
• ۱ واحد تصفیه آب شامل فاضلاب بهداشتی، خنثی سازی و فاضلاب روغنی

محل اجرا

میدان گازی پارس جنوبی جمعا با ۸۲۵۲ کیلومتر مربع مساحت یکی از بزرگترین ساختمان های هیدروکربوری جهان می باشد. از این مقدار، ۲۳۱۱ کیلومتر مربع در بخش ایران و ۵۹۴۱ کیلومتر مربع آن در بخش قطر واقع است. میدان گازی پارس جنوبی حاوی گاز درسازندهای کنگان و دالان می باشد.

بلوك دريايي فاز ۹ و ۱۰ پارس جنوبی در قسمت شمالي ميدان پارس جنوبي واقع شده است كه با مساحت بيش از ۱۱۰ كيلومتر مربع و گاز بالغ بر ۲۸ تريليون فوت مكعب، قابليت توليد ثابت در سقف را در يك دوره حداقل ۱۵ ساله دارا مي باشد. محل احداث تأسيسات خشكي در عسلويه مي باشد.

هدف و ماهیت پروژه

هدف‌ از توسعه‌ فازهاي‌ ۹ و ۱۰ توليد روزانه‌ ۵۰ ميليون‌ متر مكعب‌ گاز طبيعي‌ و ۸۰ هزار بشكه‌ ميعانات‌ گازي، توليد ساليانه‌ يك‌ ميليون‌ تن‌ اتان و يك‌ ميليون‌ و پنجاه‌ هزار تن‌ گاز مايع‌ پروپان‌ و بوتان‌ “LPG” و  توليد روزانه‌ چهارصد تن‌ گوگرد می باشد.

توسعه فازهاي ۹ و ۱۰ ميدان گازي پارس جنوبي به منظور توليد ۲۰۰۰ ميليون فوت مكعب استاندارد گاز غني در روز جهت تزريق به شبكه سراسري، ۸۰ هزار بشكه ميعانات گازي در روز جهت صادرات، توليد ۱ ميليون تن اتان در سال جهت مصارف پتروشيمي،  ۰۵/۱ ميليون تن گاز مايع LPG در سال و ۴۰۰ تن گوگرد در روز جهت صادرات برنامه ريزي شده است.

بلوك دريايي اين ميدان در قسمت شمالي ميدان پارس جنوبي واقع شده است كه با مساحت بيش از ۱۱۰ كيلومتر مربع و گاز بالغ بر ۲۸ تريليون فوت مكعب، قابليت توليد ثابت در سقف را در يك دوره حداقل ۱۵ ساله را دارا
مي باشد. محل احداث تأسيسات خشكي در عسلويه مي باشد.

به منظور دستيابي به اهداف فوق، عمليات ذيل پيش بيني شده است:

– حفاري ۲۲ حلقه چاه توليدي

– احداث ۲ رشته خط لوله زيردريايي

– احداث ۲ سكوي بهر ه برداري مجهز به تجهيزات جداسازي آب آزاد، تأسيسات آزمايش چاه ها، تصفيه کننده آبهاي آلوده به مواد نفتي و سرویسهاي وابسته،

– احداث سكوهاي مشعل

– احداث تأسيسات فرآورش گاز طبيعي و تثبيت ميعانات گازي در خشكي

– مخازني جهت ذخيره و صادرات ميعانات گازي

– مخازني جهت ذخيره و صادرات گاز مايع پروپان و بوتان

گاز توليدي از اين فازها پس از تقويت فشار به خط لوله سراسري تزريق مي گردد و بقيه محصولات جهت صادرات در نظر گرفته شده است.

جزئیات پروژه

• تأسیسات دریایی
• سکوی سرچاهی: این سکو برای انجام عملیات حفاری و فرآوری اولیه گاز، جمع آوری و انتقال گاز چاه ها به خشکی طراحی شده است. سیستم ها و تجهیزات زیر بر روی سکوی سرچاهی نصب می شوند: جدا کننده آزمایشی، سیستم توپک رانی، جدا کننده آب همراه، قطره ساز الکتریکی، سیستم پالایش آب روغنی، سیستم تزریق گلایکول و سیستم تزریق مواد شیمیایی
• سکوی مشعل: سیستم مشعل سکو شامل مشعل پرفشار برای سوزاندن کل جریان گاز و مشعل کم فشار.
• خط لوله زیر آبی: برای انتقال گاز از سکوی دریایی به پالایشگاه خشکی
• خط لوله انتقال: جهت انتقال گلایکول بازیابی شده از خشکی به سکو

• تأسیسات خشکی
  • واحدهای فرآیندی
• واحد لخته گیر: در محل ورودی پالایشگاه خشکی بمنظور جداسازی اولیه گاز و مایعات همراه آن طراحی و مستقر گردیده است.
• واحد شیرین سازی: گاز ترش ورودی به پالایشگاه دارای CO₂، H₂S و مرکاپتان ها می باشد که برای ارسال به شبکه سراسری و ساده شدن تجهیزات پایین دستی باید این مواد از گاز جدا شوند. این بخش وظیفه شیرین سازی گاز ترش را برعهده دارد.
• واحد بازیابی گلایکول: وظیفه این قسمت ذخیره سازی گلایکول رقیق دریافتی از واحدهای دیگر، تغلیظ گلایکول، ذخیره گلایکول غلیظ شده و ارسال آن به سکوهای دریایی می باشد.
• پایدارسازی میعانات گازی: وظیفه این واحد دریافت میعانات گازی تولید شده در واحدهای دیگر، پایدار سازی و ارسال آن به مخازن میعانات می باشد.
• نم زدایی گاز: این واحد گاز شیرین دریافتی از واحد شیرین سازی را به حدی که برای مایع سازی مناسب باشد نم زدایی می کند.
• بازیابی اتان: در این مرحله با سرد کردن گاز طبیعی و کاهش فشار در اکسپندر گاز متان از مایع اتان و ترکیبات سنگین تر جدا می شود.
• کمپرسور گاز: فشار گاز متان جهت تزریق به خط لوله سراسری به ۹۳٫۵ بار افزایش و میزان گاز ارسالی اندازه گیری می شود.
• تفکیک مایعات گازی:مایعات خروجی از برج اتان گیری به مایع پروپان، مایع بوتان و مایعات هیدروکربنی C₅+ تفکیک می شوند.
• بازیابی گوگرد: گوگرد موجود در گاز اسیدی تولید شده در واحد شیمیایی بازیابی می گردد.
• سرماسازی با پروپان: برای تامین سرما در واحدهای مختلف از پروپان در سه دما به شرح زیر بعنوان ماده مبرد استفاده می گردد.
  • دمای ۱۹ درجه در واحد نم زدا و سردخانه اتان گیری
  • دمای ۲٫۴ درجه برای کندانسور برج اتان گیری
  • دمای ۴٫۱- برای سردخانه واحد اتان گیری
• شیرین سازی میعانات گازی: با توجه به اینکه میعانات گازی در بدو ورود به پالایشگاه در واحد لخته گیر جدا سازی می شوند، از اینرو ترکیبات گوگردی موجود در آنها باقی
  می مانند. از آنجائیکه مصرف اصلی میعانات گازی در مخلوط سازی بنزین اتومبیل می باشد وجود مواد گوگرد دار مطلوب نمی باشد و بایستی از میعانات گازی جدا شوند. برای شیرین سازی میعانات گازی از محلول سود سوزآور برای جذب ترکیبات گوگردی استفاده می شود.
• شیرین سازی پروپان و بوتان: وظیفه این واحدها، جدا کردن و دفع ترکیبات گوگردی و مرکاپتانها و نیز نم زدایی از پروپان و بوتان برای کاهش ناخالصیها در حد مجاز تعیین شده جهانی می باشد.
• کربن زدایی از اتان: مقدار گاز CO₂ موجود در گاز اتان خروجی نباید بیش از ۵۰۰ ppm باشد بدین منظور در این واحد CO₂ و COS موجود در گاز ترش استصحالی از مخزن اتان گیری جداسازی و سپس در خشک کن های غربال مولکولی خشک می شود.

• واحدهای جانبی

• تأمین برق پالایشگاه: سه ژنراتور دیزلی (اضطراری) به این منظور تعبیه شده است.
• واحد تولید و توزیع بخار: وظیفه این واحد تولید بخار و توزیع آن به مصرف کنندگان بخار در پالایشگاه می باشد. به این منظور دیگ بخار پرفشار در پالایشگاه نصب می شود. بخار با مشخصات مورد نیاز مصرف کنندگان به صورت بخار پر فشار و بخار کم فشار تولید شده، پس از تبادل حرارتی در قسمت های مختلف دوباره میعان شده و به دیگ بخار بر می گردد. آب جبرانی دیگهای بخار، آب بدون املاح است که از واحد تولید آب بدون املاح تامین می گردد.
• سیستم سوخت گازی: به منظور تأمین سوخت واحدها و قسمتهای مختلف پالایشگاه از سه محل: ۱- گاز شیرین پرفشار، ۲- هیدروکربنهای تبخیر شده در قسمت شیرین سازی گاز و کربن گیری از گاز اتان بعنوان سوخت کم فشار و ۳- گاز شیرین از خط لوله سراسری بعنوان سوخت در دوره راه اندازی پالایشگاه تهیه می گردد.
• سیستم تأمین هوای ابزار دقیق: بطور عمده در سیستم ابزار دقیق مصرف می شود، برای بازیابی خشک کن ها و برای تولید نیتروژن نیز مورد نیاز است.
• سیستم تولید و ذخیره سازی گاز نیتروژن: گاز نیتروژن به روش تبریدی از هوای مرطوب خروجی از کمپرسورهای هوا به منظور پاکسازی، پوشش مخازن و خنثی سازی تهیه
  می گردد.
• سیستم برداشت آب دریا، آب شیرین کن، تأمین آب بدون املاح، تولید آب آشامیدنی: از ایستگاه برداشت آب دریا در کنار ساحل به منظور استفاده در قسمتهای مختلف استفاده
  می شود.
• تصفیه پساب: پسابهای شیمیایی، روغنی، بهداشتی و آبهای سطحی که در واحدهای فرآیندی و تأسیساتی پالایشگاه تولید می شوند در این واحد پالایش و سپس دفع می گردند.
• سیستم گازوئیل رسانی: در این واحد ذخیره سازی، فیلتر کردن و توزیع سوخت دیزل در دیزل ژنراتور برق اضطراری و پمپ های دیزلی آتش نشانی انجام می گیرد.
• سیستم مشعل: وظیفه سیستم مشعل جمع آوری و سوزاندن تمام گازهایی است که از تجهیزات فرآیندی و یا تاسیساتی تخلیه می شوند. گازهای تخلیه به سه گروه
  • گازهای پرفشار که ممکن است مرطوب و یا خشک و سرد باشند
  • گازهای فشار متوسط که ممکن است مرطوب و یا خشک و سرد باشند
  • گازهای کم فشار ممکن است مرطوب، خشک و یا مرطوب خیلی کم فشار باشند
• ذخیره سازی میعانات گازی: تانک های ذخیره میعانات گازی از نوع سقف شناور می باشد.
• مخازن ذخیره پروپان و بوتان: در این واحدها کاهش فشار گاز پروپان و بوتان به حدود اتمسفریک و کاهش دمای پروپان تا حدود -۴۰^OC و کاهش دمای بوتان تا -۶٫۵^OC انجام گرفته و سپس گازها در مخازن دوجداره ذخیره می شوند.
• جامدسازی و انبار گوگرد: وظیفه این واحد دریافت و انبار سازی گوگرد مایع، فیلتراسیون و پمپاژ گوگرد مایع، جامد سازی گوگرد و انبار کردن گوگرد جامد می باشد.